Kenniscentrum

Gezond roosteren in de ziekenhuiszorg: de sleutel tot kwaliteit en welzijn

In de wereld van de ziekenhuiszorg is er één cruciaal aspect dat bovenaan de lijst van prioriteiten staat: gezondheid. Het is belangrijk om een gezond rooster te hanteren om zo het welzijn van het personeel te waarborgen en de kwaliteit van zorg voor patiënten te verbeteren.

In het afgelopen ZiekenhuisPlanners webinar besprak zorgprofessional Jim Heemskerk een aantal punten die voor hem een rooster gezond maken. De belangrijkste regels zetten we hieronder voor je op een rij.

Wat is gezond roosteren?

Gezond roosteren houdt in dat er een gebalanceerd en doelmatig rooster wordt gemaakt voor de zorgmedewerkers. De meeste regels rondom gezond roosteren zijn vastgelegd in de Cao Ziekenhuizen en de Arbeidstijdenwet (ATW).

Gezond roosteren in de ziekenhuiszorg de sleutel tot kwaliteit en welzijn

Arbeidstijdenwet

De regels met betrekking tot werktijden worden voornamelijk vastgelegd in de Arbeidstijdenwet. Een deel hiervan wordt ook in de cao behandeld. Diensten mogen minimaal 3 uur en maximaal 10 uur duren, met uitzondering van onvoorziene omstandigheden. Bij onvoorziene omstandigheden mag de dienst maximaal 12 uur duren. Daarnaast is er een wekelijks maximum van 60 arbeidsuren.

Ook voor situaties met gebroken diensten zijn richtlijnen vastgesteld. In het geval van twee diensten op één dag mag de totale arbeidsduur niet meer dan 10 uur per dag zijn. Gebroken diensten zijn niet ideaal, maar soms noodzakelijk. Denk bijvoorbeeld aan diensten van voedingsdiëtisten of verzorgenden.

Pauzes

De cao legt strikte richtlijnen vast met betrekking tot pauzes. Bij een werkdag van meer dan 5,5 uur heb je recht op een pauze van 30 minuten. Dat is eventueel op te splitsen in twee keer 15 minuten. Als je meer dan 10 uur werkt, heb je recht op een pauze van 45 minuten. Dat is eventueel in te delen in drie keer 15 minuten.

In situaties waarbij de werkplek niet verlaten kan worden, heb je recht op een doorbetaalde pauze. Hoewel dit niet ideaal is, zijn er uitzonderlijke omstandigheden waarin het nodig is. Denk bijvoorbeeld aan de enige gediplomeerde verpleegkundige op een afdeling vol met leerlingen.

Rusttijden

In de cao staat vermeldt dat er tussen opeenvolgende diensten een ononderbroken periode van 11 uur moet zijn. Slechts eenmaal per week kan deze periode verkort worden tot 8 uur. Dit besluit wordt vaak niet met enthousiasme ontvangen door de medewerkers.

Als deze wijziging echter de eigen keuze van de medewerker is, is het slim om dit duidelijk in de notities in het plansysteem vast te leggen, om mogelijke onenigheid hierover in de toekomst te voorkomen.

Weekenddiensten

In de cao wordt niet specifiek vermeld hoeveel weekenddiensten een medewerker moet draaien. Het enige wat wordt aangegeven, is dat elke medewerker recht heeft op minimaal 22 vrije weekenden per jaar. Op verzoek van de medewerker kan dit aantal worden verminderd tot 17 vrije weekenden per jaar.

Om het weekend werken staat dan ook nergens beschreven, echter is het min of meer een onuitgesproken regel die in de praktijk wordt gevolgd.

De overstap van de thuiszorgplanning naar de ziekenhuisplanning

Nachtarbeid

Een aantal jaar geleden heeft er een wijziging in de cao Ziekenhuizen plaatsgevonden. Sindsdien is het niet meer wenselijk om 7 opeenvolgende nachtdiensten te plannen. Voor de medewerkers die hun contract op deze 7 nachtdiensten hadden afgestemd, is een overgangsregeling getroffen.

Volgens de huidige cao is het toegestaan om maximaal 5 nachtdiensten achterelkaar te plannen. In het kader van gezond roosteren, wordt aangeraden om bij medewerkers die wisselende diensten draaien, niet meer dan 3 nachtdiensten achterelkaar in te plannen. Ook wordt het plannen van maar 1 nachtdienst als verre van ideaal beschouwd, aangezien dit het dagelijks leven ernstig verstoort.

Werken met een cyclisch rooster

Een cyclisch rooster is een dienstrooster dat zich herhaalt, waarbij elke medewerker een identiek dienstpatroon volgt. Dit systeem biedt medewerkers meer voorspelbaarheid en kan ongeveer 80% van het jaar worden gehandhaafd. Over een bepaalde periode krijgt elke medewerker dezelfde diensten in dezelfde volgorde. Dit type rooster helpt bij het bevorderen van een gezond en evenwichtig rooster.

Meer info?

Jim vertelde in het webinar onder andere nog over forecasting, het maximale aantal diensten per week en automatisch roosteren. Ben je hier benieuwd naar? Kijk dan hier het hele webinar terug door middel van de terugkijklink.

 

Artikel geschreven door
Gerelateerd
Kenniscentrum